Baby Bag

რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს?

რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს?
რა კომპლექსები აწუხებთ მოზარდებს, რა მიზეზებით ჩნდება და რამდენად დიდია მშობლის როლი ასეთ დროს? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge ფსიქოლოგ ანა მეუნარგიასესაუბრა. 

- ქალბატონო ანა, მოზარდებში ხშირად იჩენს ხოლმე თავს სხვადასხვა სახის კომპლექსი, რაც ხელს უშლით მათ სრულფასოვნად ცხოვრებაში. ძირითადად, რა კომპლექსები აწუხებთ მათ?

- თავიდან ისიც ვთქვათ, თუ რა არის კომპლექსი. ამერიკის ფსიქოლოგთა ასოციაციის განმარტების მიხედვით, კომპლექსი არის „მსგავსი იდეების ან იმპულსების ჯგუფი ან სისტემა, რომელსაც აქვს საერთო ემოციური ფონი და ქმნის ძლიერ, ძირითადად არაცნობიერ ზეგავლენას ადამიანის განწყობასა და ქცევაზე“. მოზარდები მეტ ყურადღებას აქცევენ სოციალურ კონტაქტს თანატოლებთან, ბევრს ფიქრობენ იმაზე, თუ როგორ აღიქვამს მათ გარემო, შესაბამისად, შფოთვაც იმატებს. გოგონების შემთხვევაში ხშირია ფიქრი წონის შესახებ, ბიჭების შემთხვევაში კი იმაზე, რომ მეტად მამაკაცურები გამოჩნდნენ. ჩაცმულობიდან დაწყებული ვიზუალური მაჩვენებლებით დასრულებული ყველაფერს შეიძლება ეხებოდეს წუხილი. ამ დროს მოზარდები ძალიან მგრძნობიარენი არიან ოჯახის, მედიისა და სოციალური მოთხოვნების მიმართ. ამას კიდევ თავიანთი მოლოდინებიც ემატება, რასაც საბოლოოდ მიჰყავს მოზარდი ეჭვებამდე, შიშამდე და ღელვამდე.

- რა ძირითადი მიზეზებით შეიძლება გაუჩნდეს მოზარდს კომპლექსები?

- რეალურად ნებისმიერი მიზეზის გამო შეიძლება გაჩნდეს, თუმცა რომ დავკონკრეტდეთ, რამდენიმე თავისებურებას გამოვყოფდი. მოზარდობის პერიოდში ადამიანი მეტად არის საკუთარ თავზე ფოკუსირებული. ამის გამო შეიძლება ჰქონდეს განცდა, რომ არის სცენაზე და უხილავი აუდიტორია მუდმივად აფასებს მის ქცევას. გარდა ამისა, მოზარდების აზროვნება ძირითადად აწმყოსა და უახლოეს მომავალზე არის ფოკუსირებული. ისინი თავიანთ ქცევას ხანმოკლე შედეგებით აფასებენ. ასევე ზეგავლენას ახდენს ოჯახში არსებული აღზრდის სტილიც. სახლში როგორი იყო და არის სითბოს და გარკვეული დაწესებული ლიმიტების განაწილება, როგორ ხდებოდა დამოუკიდებლობის და ბავშვის თვითრწმენის განაწილება, რა შედეგი მოჰყვებოდა ხოლმე კონკრეტულ ქცევას, რამდენად თანამიმდევრული იყო აღზრდა.

- ასეთ დროს მშობლის მკაცრი დამოკიდებულება რამდენად მიზანშეწონილია?

- როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ოჯახში არსებული აღზრდის სტილი დიდ ზეგავლენას ახდენს ბავშვის და მოზარდის განვითარებაზე. ფსიქოლოგები გამოყოფენ აღზრდის რამდენიმე სტილს და კვლევების მიხედვით, ყველაზე ეფექტურად ითვლება ავტორიტეტული აღზრდა. რაც გულისხმობს წესების დაწესებასა და სითბოს გამოხატვას შორის გარკვეული ბალანსის დაცვას. მნიშვნელოვანია ბავშვი და მოზარდი გრძნობდეს, რომ ის უყვართ და მხარს უჭერენ, თუმცა ისიც მნიშვნელოვანია, ჰქონდეს გარკვეული წესები, რასაც დაიცავს და ექნება მოქმედების გარკვეული ჩარჩო, რისი ერთობლიობაც შემდგომში უსაფრთხოების განცდას ამყარებს. ამ დროს ქცევის შედეგის წინასწარმეტყველება უფრო ადვილია, შფოთვაც ნაკლებია და სტაბილურობის განცდა და საკუთარი თავის მიღებაც მეტია.

- თინეიჯერულ ასაკში ხშირად ბავშვებს ეცვლებათ საკუთარ გარეგნობაზე წარმოდგენა, ყველაფერს მძაფრად აღიქვამენ, ამ პერიოდის გასვლის შემდეგ თავისთავად გაივლის კომპლექსებიც და რა როლი აქვს მშობელს? 

- მოაზრდობის გავლასთან ერთად, ის ნაკლებად ფოკუსირებული ხდება საკუთარ თავზე, იწყებს იმის გააზრებას, რომ მისი ქცევა და გარეგნობა გამადიდებელი შუშის ქვეშ აღარ არის, მეტად იწყებს საკუთარი თავის მიღებას. თუმცა ხანდახან გარეგნობასთან დაკავშირებული პრობლემა შეიძლება იმდენად მწვავე იყოს, რომ მოზარდს განუვითარდეს კვებითი აშლილობა (ბულიმია ან ანორექსია). ამისთვის მნიშვნელოვანია, მშობელმა დროულად შეამჩნიოს ეს და მიმართოს სპეციალისტს.

მშობლის როლი საკმაოდ დიდია ამ დროს. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია იმის დანახვა, რომ ბავშვი ცხოვრების ახალ ეტაპზე გადადის და სხვა საჭიროებები და მოთხოვნილებები აქვს, შეგვიძლია ჩავრთოთ გარკვეული გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში და ვეცადოთ შესაბამისი მხარდაჭერა მივცეთ მას. კვებითი აშლილობების გარდა, შეიძლება სხვა სირთულეებმაც იჩინოს თავი. ამიტომ, როცა მშობელი ხედავს, რომ მოზარდი თავს გრძნობს დათრგუნულად, გახდა აგრესიული, უჭირს საკუთარი ემოციების მართვა, ჩამოშორდა სამეგობრო წრეს ან აღარ აქვს სოციალიზაციის სურვილი და ეს რამდენიმე კვირის მანძილზე გრძელდება, სჯობს მიმართოს სპეციალისტს, რათა ერთად მოაგვარონ პრობლემა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფ​ი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

5 რამ, რაც გაბრაზებულ ბავშვს მშობლისგან სჭირდება

5 რამ, რაც გაბრაზებულ ბავშვს მშობლისგან სჭირდება

ყველა მშობელს გამოუცდია უხერხულობის განცდა, როდესაც ბავშვი საჯარო სივრცეში ჭირვეულობას იწყებს, ბრაზდება, ყვირის, ნივთებს ისვრის და ყველაფერს აპროტესტებს. მშობლები ვერ ხვდებიან, რა გააკეთონ ამ დროს და ბავშვის დამშვიდებას ხშირად ამაოდ ცდილობენ. ჩვენს სტატიაში 5 რჩევას გაგიზიარებთ, რომელიც გაბრაზებული ბავშვის საჭიროებების დადგენაში დაგეხმარებათ.

1. იმ უნარების იდენტიფიცირება, რაც ბავშვს სუსტად აქვს განვითარებული

თუ ბავშვი წონასწორობიდან ხშირად გამოდის, ბრაზდება და მისი დამშვიდება არ გამოგდით, უნდა გაარკვიოთ, რომელი უნარები აქვს მას გასავითარებელი მოცემული პრობლემის დასაძლევად. თუ მასთან ერთად მაღაზიაში შედიხართ და მისი საყვარელი შოკოლადის მარაგები ამოწურულია, ბავშვი კი ამის გამო ისტერიკას აწყობს, ე.ი. მას იმედგაცრუებასთან გამკლავების უნარი არ აქვს და თქვენ ამ უნარის გაუმჯობესებაზე უნდა იზრუნოთ. თუ ბავშვი მსგავს მოულოდნელობებს მშვიდად ხვდება, ე.ი. მას ეს უნარი სათანადოდ აქვს განვითარებული.

2. გადაუჭრელი პრობლემების იდენტიფიცირება

მას შემდეგ, რაც იმ უნარების იდენტიფიცირებას მოახდენთ, რომელიც ბავშვს უნდა განუვითაროთ, ჩამოწერეთ პრობლემები, რომლებიც თქვენს შვილს აქვს და რომელიც ჯერ კიდევ არ მოგიგვარებიათ. თუ ყველა პრობლემის ერთბაშად მოგვარებას შეეცდებით, ვერცერთს ვერ მოაგვარებთ. თავდაპირველად 3 ყველაზე დიდი პრობლემა ჩამოწერეთ, რომელიც ყველაზე მეტ უსიამოვნებას იწვევს და ჩხუბისა და გაღიზიანების მიზეზი ხდება. შემდეგ კი ამ პრობლემების გადაჭრაზე იზრუნეთ.

3. ემპათია

ბავშვის შერცხვენა მხოლოდ აძლიერებს ბრაზს და აზიანებს მას ემოციურად. ჩვენ გვინდა ვაიძულოთ ბავშვი, რომ დაწყნარდეს, მაგრამ მსგავსი მიდგომა არ მუშაობს. გაბრაზებულ ბავშვს არ შეუძლია მსჯელობაში აგვყვეს. თუ ბავშვი იმის გამო განრისხდა, რომ მაღაზიაში მისი საყვარელი შოკოლადი არ აქვთ, უთხარით: „ვწუხვარ, რომ მათ არ აქვთ ის, რაც შენ გინდა. სამწუხაროა, როცა რაღაც გსურს და არ შეგიძლია მისი მიღება. შოკოლადი მეც ძალიან მიყვარს.“ თანაგრძნობა ეხმარება ბავშვს რაციონალური მსჯელობის დაწყებასა და დამშვიდებაში.

4. პრობლემის გადასაჭრელად ალტერნატიული გეგმა გამოიყენეთ

თუ თქვენი შვილი ხშირად ბრაზდება, ტრადიციული, ავტორიტარული მიდგომები მასთან არ გამოგადგებათ. პრობლემის მოგვარება ბავშვთან ერთად სცადეთ. ბავშვს გულწრფელად ესაუბრეთ მის პრობლემაზე. ჰკითხეთ, რატომ განრისხდა მაღაზიაში, როდესაც საყვარელი შოკოლადის მიღება ვერ შეძლო. ის აგიხსნით, რას განიცდიდა და რატომ ვერ გააკონტროლა ემოციები. ერთად შეიმუშავეთ სამომავლო გეგმა, როგორ შეიძლება მოიქცეთ მომავალში ანალოგიურ ვითარებაში აღმოჩენის შემთხვევაში.

5. იარლიყების გამოყენებისგან თავშეკავება

თუ ბავშვს რაიმე სახის ჩამორჩენა ან დიაგნოზი აქვს, დედის ამოცანას მისი უნარების განვითარება უნდა წარმოადგენდეს. ნუ გამოიყენებთ იარლიყებს მასთან ურთიერთობისას. ბავშვს შეხედეთ, როგორც პატარა ადამიანს, რომელიც ცხოვრებისეულ სირთულეებთან გამკლავებას სწავლობს. საკუთარი თავი კი აღიქვით დედად, რომელიც მზად არის მას დაეხმაროს, რათა ყოველ მომდევნო დღეს ბავშვი უკეთესად მოიქცეს და სირთულეებთან გამკლავება წარმატებით შეძლოს.

წყარო: ​imom.com

წაიკითხეთ სრულად