Baby Bag

„მშობლებს მინდა მივმართო, სიტყვა „რატომ“ ამოიღეთ საერთოდ,“ - ნანა ჩაჩუა

„მშობლებს მინდა მივმართო, სიტყვა „რატომ“ ამოიღეთ საერთოდ,“ - ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ მშობლების ჰიპერმზრუნველობის პრობლემაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვთან ურთიერთობაში მნიშვნელოვანია მისი გრძნობების ამოცნობა:

„ბავშვი წაიქცა, ტირის. ჩვენ ხშირად ასეთი ტერმინები გვესმის: „ადექი, გაიზრდები, დაგავიწყდება!“ „ბიჭი არ ხარ, რა გატირებს?!“ აქილევსიც ტიროდა და ტარიელიც, ხომ?! ტირილი ხომ შინაგანი მდგომარეობაა. თუ ჩვენ ბავშვის გრძნობას ამოვიცნობთ, ვკითხავთ: „გეტკინა ძალიან ხომ?“ თანაგრძნობისკენ მიჰყავხარ გრძნობის ამოცნობას. მოვიდა ბავშვი სკოლიდან უხასიათოდ, ცუდი ნიშანი მიიღო. ეკითხებით: „გეწყინა ცუდი ნიშანი რომ მიიღე, ხომ?“ თქვენ მასთან ხართ. ​მშობლებს მინდა მივმართო, სიტყვა „რატომ“ ამოიღეთ საერთოდ. პითაგორას ოთხი წლის განმავლობაში სკოლაში აკრძალული ჰქონდა კითხვის დასმა. რატომო, რომ ჰკითხეს, უპასუხა: ერთმა ბრიყვმა შეიძლება ისეთი კითხვა დასვას, ათმა ბრძენმა ვერ უპასუხოსო. ჭიქა რომ გატეხა ბავშვმა და ეკითხები რატომო, რა გიპასუხოს ბავშვმა?! დედამ უნდა უთხრას: „ეს შენ როგორ დაგემართა?!“ ამაში არის პოზიტიური შეფასება, ნდობა.“

ნანა ჩაჩუას თქმით, ბავშვს იმას ვასწავლით, რასაც ველაპარაკებით:

​რასაც ველაპარაკებით ბავშვს, იმას ვასწავლით. ჰიპერმზრუნველობის დროს, ბავშვს არ აქვს თვითეფექტურობა. თვითეფექტურობა არის, რომ მე ჩემი შესაძლებლობების მჯერა, ჩემი შესაძლებლობების ლიმიტი ვიცი. თუ ადამიანი თვითეფექტური არ არის, ამის საფუძველი ჩვენ ბავშვობაში ჩავდეთ ჩვენს შვილებში. პატარა მაგალითს მოგიყვანთ: ბავშვი ხალიჩაზე დახოხავს, ფორთხავს. მისი სათამაშო შევარდა სავარძლის ქვეშ. ბავშვი წვალობს. დედა ადგება და ეუბნება: „შენ არა,“ აიღებს სათამაშოს და მისცემს. ეს არის ნევროტულობა.“

„მშობლები როდესაც მოდიან და იწყებენ შვილებზე ლაპარაკს, დედა იწყებს ასე: „ჩვენ რომ სკოლაში შევედით,“ „ჩვენ რომ ეს ნიშანი მივიღეთ,“ ბავშვს არ უშვებს. უსმენ ამას და უკვე დასკვნა გაქვს, რომ ეს დედაც მსხვერპლია. ​პირველ შეხვედრაზე აუცილებლად დედასთან ერთად ბავშვთან ვარ. იმის რეპლიკები მაინტერესებს. გუშინ ბავშვი მომიყვანეს და დედას ვუთხარი: „თვენ უნდა იაროთ.“ ეს არის ძალიან ხშირად. მნიშვნელოვანია იმ მშობლის მშობელი ვინაა. ფსიქოლოგიაში სამწევრიან ურთიერთობას განიხილავენ. ბებია, დედა და მერე არის ბავშვი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნანა ჩაჩუამ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„იმედის დღე“ 

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„მშობლებს მინდა ვუთხრა, ბებიებს და ბაბუებს ნუ დავაკლებთ შვილიშვილებთან ურთიერთობას,“ - ნა...
​ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ შვილიშვილებსა და ბებია-ბაბუებს შორის არსებულ განსაკუთრებულ ურთიერთობებზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვებს ბებიებისა და ბაბუების სამყარო მთელი ცხოვრების მანძილზე მიჰყვებათ:„ბა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„საიდან მოდის რთული ქცევა? როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ბავშვის რთული ქცევის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ რთულ ქცევას რამდენიმე სხვადასხვა მიზეზი აქვს:

„მინდა შევეხო რთულ ქცევას, რაზეც ხშირად ვსაუბრობთ. ბავშვის ქცევა, რა თქმა უნდა, პირდაპირ კავშირშია აღზრდასთან. როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია. განსაკუთრებით კარგად ჩანს ეს, როდესაც ბავშვს ოთხი წელი მკაცრი პედაგოგი ჰყავს, შემდეგ გადადის მეხუთე კლასში და იქ სხვადასხვა მასწავლებელი შემოდის, ზოგი მკაცრია, ზოგი ნაკლებად, აქ უკვე ბავშვი გამოუშვებს იმ დაგროვილ ენერგიას, რომელიც კარგად ეჭირა პედაგოგს. რის ფასად და როგორ ეჭირა, ეს უკვე სხვა საკითხია. ხშირ შემთხვევაში ეს დაგროვილი ენერგია არის დესტრუქციული, აგრესიული, ამას ასაკობრივი კრიზისებიც მოჰყვება. საიდან მოდის ე.წ. რთული ქცევა? ერთი მიზეზი არის დაგროვილი ენერგია, რომელსაც არ მიეცა შესაძლებლობა სადღაც რეალიზებულიყო, მეორე - დასწავლა, ვიღაც იქცევა ასე და მეც ასე უნდა მოვიქცე. რთული ქცევა, შესაძლოა, ოჯახშიც იყოს დასწავლილი, მაგ. ბილწსიტყვაობა. ამით ბავშვი იქცევს ყურადღებას. ყურადღება ძალიან მნიშვნელოვანია. ადამიანის იგნორი იმდენად მტკივნეულია, რომ ადამიანი ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ ყურადღება დაიბრუნოს.“

ნინო ბუაძის თქმით, ქცევა კონტექსტის მიხედვით, შესაძლოა რთულიც იყოს და ტიპიურიც:

„რთული ქცევა, შეიძლება, იყოს აბსოლუტურად ტიპიური ქცევა, უბრალოდ არ იყოს შესაბამის გარემოში. მაგ. ბავშვმა რომ გაკვეთილზე ტელეფონი ამოიღოს და მულტფილმს უყუროს, ესეც რთული ქცევაა. სხვა გარემოში ეს არ იქნებოდა რთული ქცევა. ყველა ქცევას, რომელსაც ბავშვი გვთავაზობს, გარკვეული წინაპირობა აქვს. ქცევა ეს არის შედეგი, რომელიც მივიღეთ. ამ შედეგს აქვს წინა ეტაპები. შესაძლოა, ქცევას ჰყავდეს მაპროვოცირებელი. ბავშვი რთულ ქცევას ავლენდეს იმ მაყურებელთან, რომელიც მისთვის მნიშვნელოვანია. შესაძლოა, ის არ იქცეოდეს რთულად დედასთან, მაგრამ ამას აკეთებდეს ბებიასთან. რთულ ქცევას აქვს სხვადასხვა მიზანი, შესაძლოა, ეს იყოს ყურადღება, სათამაშოს დაბრუნება და ა.შ. შესაძლოა, მიზეზი იყოს ისიც, რომ ბავშვმა არ იცის სხვა ალტერნატივა, თუ როგორ მოიქცეს. ის ამბობს ცუდ სიტყვებს და იბრუნებს სასურველ ნივთს, მაგრამ არ იცის ალტერნატივა, თუ როგორ დაიბრუნოს ნივთი სხვანაირად.“

ნინო ბუაძე ბავშვის ფიზიკური დასჯის ნეგატიურ ასპექტებს გამოყოფს და აცხადებს,რომ დასჯით ბავშვი ვერაფერს სწავლობს:

„როგორც წესი, რთულ ქცევას მოჰყვება ხოლმე დასჯა. რატომ არ უნდა დავსაჯოთ ბავშვი? რატომ არ ვცემთ ან წამოვარტყამთ ხოლმე ბავშვს? რატომ უნდა წამოვარტყა ბავშვს, როდესაც ცუდი სიტყვა მითხრა, ან თქვა სადღაც ისეთ გარემოში, სადაც მე შემრცხვა? შეიგინა, წამოვარტყი და ის იგივენაირად აღარ მოიქცევა, მაგრამ რატომ არ ვაკეთებ ამას? ის დაისწავლის ამ ქცევას და მის მიმართ ცუდ ქცევაზე მსგავსი პასუხი ექნება. როდესაც ბავშვს ვსჯი, წამოვარტყამ, მას ვაგრძნობინებ ჩემს უპირატესობას, ვამცირებ, მასში აგრესიას ვბადებ და მას სურვილი აქვს, როდესღაც სამაგიერო გადამიხადოს. ის ქცევაზე კი არ ფიქრობს, თუ რა დააშავა, იმ აგრესიაზეა ორიენტირებული, რომელიც მასში დაგროვდა.“

„ავტორიტარული სტილის მშობლები ხშირ შემთხვევაში ფიქრობენ, რომ ცემა გამართლებულია. ისინი ხშირად ამბობენ: „მართალი იყო დედა, რომ მცემდა და ისე მატარებდა მუსიკაზე, სხვანაირად მე ვერ ვისწავლიდი მუსიკას, ამიტომ მეც ასე უნდა მოვიქცე.“ ბავშვს ამ დროს ძალიან ბევრი აგრესია უგროვდება და მისგან გათავისუფლებას ცდილობს. აგრესიის ცნობილი ფოტო არსებობს, ხელმძღვანელი რომ ქვეშემრდომს ეჩხუბება, მეუღლე ბავშვს, ბავშვი ძაღლს. აგრესია არსად იკარგება, ის ერთი ადამიანიდან მეორეზე გადადის. ბავშვი ვერ იგებს, რა უნდა გააკეთოს. მან არ იცის, თუ არ შეიგინა, რა უნდა ქნას ამ დროს. ცემა და გამოხატული აგრესია იმ მომენტში მყისიერად შეწყვეტილი რთული ქცევაა და არა ის, რომ ბავშვმა ისწავლოს ალტერნატივა. ბავშვმა რომ მიუღებელი ქცევა განახორციელა, მშობელმა თუ არ იმსჯელა მასთან ერთად ამაზე, თუ მან ბავშვს არ მიაწოდა ქმედების სწორი ფორმა, ის ვერაფერს ისწავლის, გარდა იმისა, რომ მიიღებს შიშს. ერთადერთი რასაც ბავშვი სწავლობს არის ის, რომ როდესაც მას ვინმე ცუდად მოექცევა, მანაც უნდა დაარტყას,“ - აღნიშნავს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია 

წაიკითხეთ სრულად