Baby Bag

„შეიძლება არასწორი იყოს ბავშვი, მაგრამ მოვუსმინოთ ამ არასწორობას ბოლომდე, კარგი მსმენელი ბავშვს სწორ პასუხს აუცილებლად აპოვნინებს,“ - პაატა ამონაშვილი

„შეიძლება არასწორი იყოს ბავშვი, მაგრამ მოვუსმინოთ ამ არასწორობას ბოლომდე, კარგი მსმენელი  ბავშვს სწორ პასუხს აუცილებლად აპოვნინებს,“ - პაატა ამონაშვილი

ფსიქოლოგი​ პაატა ამონაშვილი მშობლების მიერ ბავშვის საფიქრალის მოსმენის მნიშვნელობაზე საუბრობს და აცხადებს, რომ მშობელმა ბავშვს ყურადღებით უნდა მოუსმინოს, რათა მისი სწორ გზაზე დაყენება შეძლოს:

„მოსმენის დაბალი დონე ნიშნავს, როდესაც ბავშვს არ ვუსმენთ. ვუსმენთ საკუთარ თავს. ერთდროულად ადამიანს შეუძლია უსმინოს ერთ ობიექტს. როდესაც ​დედა ტელეფონშია და ბავშვს არ უსმენს, ეს უკონტაქტობაა. როდესაც ვიღაცას რამეს ეუბნები, ის არ გაცლის თქმას და აქეთ გეპასუხება, თვითშეფასება გიდაბლდება, აბა არ გიდაბლდება? თუ კონფლიქტური სიტუაციაა, არანაირი კონფლიქტი არ მოიხსნება, პირიქით მძაფრდება. შეპასუხებას უკუშეპასუხება მოჰყვება, ორივენი ვდგავართ და ვიწყებთ ხმამაღლა ლაპარაკს, ერთმანეთს ვშორდებით, ეს კონფლიქტია. ჩვენ ვერ დავახლოვდებით, რადგან ვუსმენთ ჩვენს თავს და ვაგრძელებთ საკუთარი თავის მოსმენას.“

​პაატა ამონაშვილის თქმით, ბავშვთან კონფლიქტის მთავარი მიზეზი მშობლის უყურადღებობაა:

„ყველა ის შემთხვევა, როდესაც ბავშვი ამბობს: „აღარ მინდა ლაპარაკი,“ შემდეგ კი გადის ოთახიდან, იწყება იმით, რომ ჩვენ არ ვუსმენთ მას და ვუსმენთ ჩვენს თავს. ბავშვს თავისი სისწორე აქვს, როგორც ყველა ჩვენგანს. ამ სისწორეს მოსმენა უნდა. ჩვენი თვალთახედვიდან ბავშვის სათქმელი ხშირად არასწორია, ინფანტილურია. შეიძლება მართლაც არასწორი იყოს ბავშვი, მაგრამ დავიწყოთ იქიდან ,რომ მოვუსმინოთ ამ არასწორობას ბოლომდე.ადამიანს შეუძლია მიიღოს სწორი გადაწყვეტილება, როდესაც შესაძლებლობა აქვს, რომ იფიქროს. როდესაც ბავშვს ვუსმენთ, მას ამ შესაძლებლობას ვუქმნით. როდესაც ბავშვს სწორ გადაწყვეტილებას ვეუბნებით: „ასე კი არ უნდა გექნა, ისე უნდა გექნა,“ ფიქრის შესაძლებლობა ნულია. როდესაც ვისმენთ და ბავშვი იწყებს მსჯელობას, ის თვითონვე იწყებს შესაძლებლობების გადახედვას. ის რაღაცებს პოულობს. კარგი მსმენელი მას სწორ პასუხს აუცილებლად აპოვნინებს შეკითხვებით და არა მითითებებით.“

პაატა ამონაშვილი მშობლებს შეახსენებს, რომ ბავშვი ღმერთის გამოვლინებაა, მისი მოსმენა კი ღმერთის მოსმენის ტოლფასია:

„თუ გვწამს ღმერთის და თუ გვჯერა, რომ ჩვენი შვილები ღმერთის გამოვლინებაა, მაშინ მოდი ჩვენს თავს შთავაგონოთ, რომ ახლა ჩვენ წინაშე ღმერთი საუბრობს რაღაც ენით, მისი გამოვლინება, უფრო სწორად. თუ ამ აზრს ჩვენში გავაძლიერებთ, გავაღვივებთ, რა არის ღმერთის სმენაზე უკეთესი? ღმერთის გამოვლინებას რომ უსმინო, რა არის ამაზე უკეთესი? დავსხდეთ და ვუსმინოთ ამ გამოვლინებას. ბავშვის მოსასმენად ხანდახან ორი წუთიც საკმარისია, ხანდახან შეიძლება ორი თვეც არ იყოს საკმარისი. ეს უნდა ვიგრძნოთ.​ბავშვი ორივე მშობელთან მოვიდა. უფრო შორს რომ წავიდეთ, ჩვენი შვილები ბებია-ბაბუებთანაც მოდიან. ბავშვი მათი აღსაზრდელიც არის. ჩვენ ჩვენი გავაკეთოთ, რაც შეგვიძლიათ. თუ მოსმენაზეა საუბარი, ჩვენი ვისმინოთ, თუ სიყვარულზეა ლაპარაკი, ჩვენი გვიყვარდეს, თუ ზრუნვაზეა საუბარი, ზრუნვა გამოვავლინოთ. ჩვენი საუკეთესო თვისებები ვირუსივით გადამდებია, სიმართლე რომ გითხრათ.“

„როდესაც ბოლო დროს სახლში აღმოჩნდნენ ბავშვები, ერთ მაგალითად მომყავს, როგორ შევუქმენით ბავშვებს​ სკოლა. გაკვირვებული ვუყურებდი, როგორ აღაფრთოვანა ამ სკოლამ ბავშვები. თვითონ დაიწყეს გაკვეთილების სიების ჩამოწერა. ამ სკოლაში იყო მთელი გაკვეთილების სერია, როდესაც ისინი აქეთ გვასწავლიდნენ რაღაცას. ცეკვის გაკვეთილებზე ისინი გვასწავლიდნენ ილეთებს. მათ ეს ყველაზე მეტად აღაფრთოვანებდათ. არ იყო მხოლოდ ის, რომ ჩვენ ვიყავით მასწავლებლები და ისინი მოსწავლეები,“ - აცხადებს პაატა ამონაშვილი.

წყარო: ​იმედის დღე

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„ისევე როგორც ბავშვს სჭირდება დედა, მისთვის აუცილებელია მამა. ორივე მშობელს თავისი ფუნქციე...
​ფსიქოლოგი ​პაატა ამონაშვილი ბავშვის ცხოვრებაში მამის როლის შესახებ საუბრობს:„ბუნებამ ასე დააწესა, რომ ბავშვს ჰყავს ორი მშობელი, დედა და მამა. ისევე როგორც ბავშვს სჭირდება დედა, მისთვის აუცი...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„საიდან მოდის რთული ქცევა? როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ბავშვის რთული ქცევის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ რთულ ქცევას რამდენიმე სხვადასხვა მიზეზი აქვს:

„მინდა შევეხო რთულ ქცევას, რაზეც ხშირად ვსაუბრობთ. ბავშვის ქცევა, რა თქმა უნდა, პირდაპირ კავშირშია აღზრდასთან. როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია. განსაკუთრებით კარგად ჩანს ეს, როდესაც ბავშვს ოთხი წელი მკაცრი პედაგოგი ჰყავს, შემდეგ გადადის მეხუთე კლასში და იქ სხვადასხვა მასწავლებელი შემოდის, ზოგი მკაცრია, ზოგი ნაკლებად, აქ უკვე ბავშვი გამოუშვებს იმ დაგროვილ ენერგიას, რომელიც კარგად ეჭირა პედაგოგს. რის ფასად და როგორ ეჭირა, ეს უკვე სხვა საკითხია. ხშირ შემთხვევაში ეს დაგროვილი ენერგია არის დესტრუქციული, აგრესიული, ამას ასაკობრივი კრიზისებიც მოჰყვება. საიდან მოდის ე.წ. რთული ქცევა? ერთი მიზეზი არის დაგროვილი ენერგია, რომელსაც არ მიეცა შესაძლებლობა სადღაც რეალიზებულიყო, მეორე - დასწავლა, ვიღაც იქცევა ასე და მეც ასე უნდა მოვიქცე. რთული ქცევა, შესაძლოა, ოჯახშიც იყოს დასწავლილი, მაგ. ბილწსიტყვაობა. ამით ბავშვი იქცევს ყურადღებას. ყურადღება ძალიან მნიშვნელოვანია. ადამიანის იგნორი იმდენად მტკივნეულია, რომ ადამიანი ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ ყურადღება დაიბრუნოს.“

ნინო ბუაძის თქმით, ქცევა კონტექსტის მიხედვით, შესაძლოა რთულიც იყოს და ტიპიურიც:

„რთული ქცევა, შეიძლება, იყოს აბსოლუტურად ტიპიური ქცევა, უბრალოდ არ იყოს შესაბამის გარემოში. მაგ. ბავშვმა რომ გაკვეთილზე ტელეფონი ამოიღოს და მულტფილმს უყუროს, ესეც რთული ქცევაა. სხვა გარემოში ეს არ იქნებოდა რთული ქცევა. ყველა ქცევას, რომელსაც ბავშვი გვთავაზობს, გარკვეული წინაპირობა აქვს. ქცევა ეს არის შედეგი, რომელიც მივიღეთ. ამ შედეგს აქვს წინა ეტაპები. შესაძლოა, ქცევას ჰყავდეს მაპროვოცირებელი. ბავშვი რთულ ქცევას ავლენდეს იმ მაყურებელთან, რომელიც მისთვის მნიშვნელოვანია. შესაძლოა, ის არ იქცეოდეს რთულად დედასთან, მაგრამ ამას აკეთებდეს ბებიასთან. რთულ ქცევას აქვს სხვადასხვა მიზანი, შესაძლოა, ეს იყოს ყურადღება, სათამაშოს დაბრუნება და ა.შ. შესაძლოა, მიზეზი იყოს ისიც, რომ ბავშვმა არ იცის სხვა ალტერნატივა, თუ როგორ მოიქცეს. ის ამბობს ცუდ სიტყვებს და იბრუნებს სასურველ ნივთს, მაგრამ არ იცის ალტერნატივა, თუ როგორ დაიბრუნოს ნივთი სხვანაირად.“

ნინო ბუაძე ბავშვის ფიზიკური დასჯის ნეგატიურ ასპექტებს გამოყოფს და აცხადებს,რომ დასჯით ბავშვი ვერაფერს სწავლობს:

„როგორც წესი, რთულ ქცევას მოჰყვება ხოლმე დასჯა. რატომ არ უნდა დავსაჯოთ ბავშვი? რატომ არ ვცემთ ან წამოვარტყამთ ხოლმე ბავშვს? რატომ უნდა წამოვარტყა ბავშვს, როდესაც ცუდი სიტყვა მითხრა, ან თქვა სადღაც ისეთ გარემოში, სადაც მე შემრცხვა? შეიგინა, წამოვარტყი და ის იგივენაირად აღარ მოიქცევა, მაგრამ რატომ არ ვაკეთებ ამას? ის დაისწავლის ამ ქცევას და მის მიმართ ცუდ ქცევაზე მსგავსი პასუხი ექნება. როდესაც ბავშვს ვსჯი, წამოვარტყამ, მას ვაგრძნობინებ ჩემს უპირატესობას, ვამცირებ, მასში აგრესიას ვბადებ და მას სურვილი აქვს, როდესღაც სამაგიერო გადამიხადოს. ის ქცევაზე კი არ ფიქრობს, თუ რა დააშავა, იმ აგრესიაზეა ორიენტირებული, რომელიც მასში დაგროვდა.“

„ავტორიტარული სტილის მშობლები ხშირ შემთხვევაში ფიქრობენ, რომ ცემა გამართლებულია. ისინი ხშირად ამბობენ: „მართალი იყო დედა, რომ მცემდა და ისე მატარებდა მუსიკაზე, სხვანაირად მე ვერ ვისწავლიდი მუსიკას, ამიტომ მეც ასე უნდა მოვიქცე.“ ბავშვს ამ დროს ძალიან ბევრი აგრესია უგროვდება და მისგან გათავისუფლებას ცდილობს. აგრესიის ცნობილი ფოტო არსებობს, ხელმძღვანელი რომ ქვეშემრდომს ეჩხუბება, მეუღლე ბავშვს, ბავშვი ძაღლს. აგრესია არსად იკარგება, ის ერთი ადამიანიდან მეორეზე გადადის. ბავშვი ვერ იგებს, რა უნდა გააკეთოს. მან არ იცის, თუ არ შეიგინა, რა უნდა ქნას ამ დროს. ცემა და გამოხატული აგრესია იმ მომენტში მყისიერად შეწყვეტილი რთული ქცევაა და არა ის, რომ ბავშვმა ისწავლოს ალტერნატივა. ბავშვმა რომ მიუღებელი ქცევა განახორციელა, მშობელმა თუ არ იმსჯელა მასთან ერთად ამაზე, თუ მან ბავშვს არ მიაწოდა ქმედების სწორი ფორმა, ის ვერაფერს ისწავლის, გარდა იმისა, რომ მიიღებს შიშს. ერთადერთი რასაც ბავშვი სწავლობს არის ის, რომ როდესაც მას ვინმე ცუდად მოექცევა, მანაც უნდა დაარტყას,“ - აღნიშნავს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია 

წაიკითხეთ სრულად