Baby Bag

ნამდვილი ბედნიერება არ ნიშნავს, რომ თავს ყოველთვის ბედნიერად უნდა ვგრძნობდეთ

ნამდვილი ბედნიერება არ ნიშნავს, რომ თავს ყოველთვის ბედნიერად უნდა ვგრძნობდეთ
ნამდვილი ბედნიერება იმას სულაც არ ნიშნავს, რომ თავს ყოველთვის ბედნიერად გრძნობთ ან ყოველწამიერად კარგ განწყობაზე ხართ. თანამედროვე ადამიანები კულტურის ზეგავლენით გამუდმებით თავგადასავლების, მოგზაურობის და სიახლეების სურვილით არიან შეპყრობილები. ისინი თვლიან, რომ ბედნიერება მათ უმაღლეს მიზანს წარმოადგენს. ბედნიერების ძიებაში ცუდი არაფერია. ადამიანებს სურთ, რომ ყოველდღიურობაში მეტი სიხალისე და მრავალფეროვნება შეიტანონ. ეს სავსებით ნორმალური მოვლენაა. თუმცა მარადიულად ბედნიერების დევნა და მისი მოპოვების დაუოკებელი სურვილი მიზანს მნიშნელოვნად გვაშორებს.

ადამიანების უდიდესი ნაწილი თვლის, რომ ბედნიერება ყოველდღიურად კარგ განწყობაზე ყოფნას გულისხმობს, რის გამოც ისინი ნებისმიერ უსიამოვნებას ტრაგიკულ მოვლენად აღიქვამენ და სირთულეებთან გამკლავება უძნელდებათ. რა ხდება, როდესაც დროის გარკვეულ მონაკვეთში თავს ბედნიერად არ გრძნობთ? ნიშნავს თუ არა ეს იმას, რომ უბედური ხართ? იქნებ ბედნიერება რეალობის უპირობოდ მიღებასა და საკუთარი ცხოვრებით კმაყოფილებას გულისხმობს? ვფიქრობთ, რომ ბედნიერი ადამიანები ემოციური ავთენტურობის შენარჩუნებას მთელი ცხოვრების მანძილზე ახერხებენ, ისინი უფრო ძლიერები, მყარები და შესაბამისად, სხვებთან შედარებით მეტად ბედნიერებიც არიან.

• ემოციური მოწიფულობა ნებისმიერი სირთულის გადალახვაში დაგეხმარებათ

ადამიანები ემოციური მოწიფულობის მიღწევას რთულად ახერხებენ. სხვებისადმი ემპათიის გამოვლენის უნარი და საკუთარი გრძნობების შეცნობის შესაძლებლობა ემოციურად გზრდით და ძლიერ ადამიანად გაყალიბებთ. ეს სულაც არ გულისხმობს იმას, რომ თქვენ ეჭვები არასდროს შეგაწუხებთ ან არასდროს შეგეშინდებათ. რა თქმა უნდა, თქვენ საკუთარ შესაძლებლობებში არაერთხელ დაეჭვდებით. თუმცა თქვენ თამამად აღიარებთ საკუთარ ეჭვებსა და შიშებს. როდესაც რაღაცის გაგებას ვერ შეძლებთ, ოჯახის წევრებს, მეგობრებსა და ახლობლებს გულწრფელად გამოუტყდებით, რომ მათი არ გესმით და ყველაფრის გარკვევის სურვილი გაქვთ. საკუთარი და სხვების გრძნობების გაგების, ასევე ემოციების სწორად გამოხატვის უნარი ბედნიერებისკენ მიმავალ გზაზე ძალიან დიდ დახმარებას გიწევთ.

• ბედნიერებაზე ზედმეტად კონცენტრირება მის მიღწევაში ხელს გიშლით

ადამიანები, რომლებიც გამუდმებით ბედნიერების მიღწევაზე ფიქრობენ, უმეტეს შემთხვევაში თავს უბედურად გრძნობენ. მოლოდინები თუ არ გაგიმართლდებათ, პესიმიზმმა არ უნდა შემოგიტიოთ. წარუმატებლობის შიში ნებისმიერი ადამიანისთვის დამღუპველია და მისი დაძლევა აუცილებლად უნდა შეძლოთ. პოზიტიური ემოციების განცდის სურვილი მისასალმებელი და დასაფასებელია, მაგრამ მარცხის აუტანლობა და წარუმატებლობის შემთხვევაში თვითშეფასების დაკარგვა თქვენს ყოველდღიურობას ნეგატივით დატვირთავს. მიზნების მიღწევა თუ გსურთ, თითოეულ მიზნამდე მისასვლელი აქტივობები ჩამოწერეთ, აღნიშნული აქტივობები დროში სწორად გადაანაწილეთ, რათა ზემდეტად არ დაისტრესოთ, არ იჩქაროთ და მარცხი არ იწვნიოთ.

• ყოველთვის ყველაფერი ისე არ ხდება, როგორც თქვენ გეგმავდით

ყველაფრის დაგეგმვა თუ გიყვართ, იმედების გაცრუებას და გეგმების ჩაშლას უნდა შეეგუოთ. ცხოვრებაში ყველაფერი ისე არ ხდება, როგორც ჩვენ გვინდა ან წარმოგვიდგენია. ბედნიერების მოპოვებაში წინასწარი მოლოდინებისგან გათავისუფლება დაგეხმარებათ. რა თქმა უნდა, გეგმების ჩაშლა იმედგაცრუებას იწვევს და გაფრთხობთ კიდეც, მაგრამ იმედების გაცრუება ტრაგედიად არ უნდა მიიღოთ. მოლოდინები თუ არ გაგიმართლდათ, თავს ნუ დაიტანჯავთ. მიღებული გამოცდილება მომავალში შეცდომების დაშვებისგან დაგიცავთ.

• ადამიანების რეალური ცხოვრების შესახებ სოციალური ქსელიდან ვერაფერს შეიტყობთ

სოციალური ქსელები ხშირად სხვა ადამიანების ცხოვრებაზე არასწორ წარმოდგენებს გიქმნიან. ახლობლების ან უბრალო ნაცნობების ბედნიერი ფოტოების დანახვისას, თვლით, რომ ყველა ადამიანი, ვისაც იცნობთ, თქვენზე ბედნიერი და წარმატებულია. შესაძლოა, ძალიან კარგად იცით, რომ სოციალურ ქსელებში ადამიანები საკუთარი ცხოვრების უმთავრეს მოვლენებზე არასდროს საუბრობენ და ფალსიფიცირებულ რეალობას ქმნიან, თუმცა მაინც ვერ ახერხებთ საკუთარი ეჭვების დაძლევას. როდესაც სოციალურ ქსელში სხვების გაღიმებულ და ბედნიერ სახეებს უყურებთ, საკუთარ თავზე იფიქრეთ. თქვენ არასდროს ატვირთავთ facebook-ზე მეუღლესთან კონფლიქტის შესახებ უახლეს ცნობებს, თქვენ არც ოჯახურ პრობლემებზე გაამახვილებთ ყურადღებას. მიუხედავად ამისა, თქვენ მაინც სოციალური მედიის გავლენის ქვეშ ექცევით და ყველაფერს იჯერებთ, რასაც ხედავთ. უმჯობესია, თუ საკუთარ ცხოვრებაზე კონცენტრირდებით. მთავარია, თქვენი ყოველდღიურობა თქვენთვის საინტერესო და მრავალფეროვანი იყოს. ყოველდღიურ პრობლემებს კი, სხვების მსგავსად, ვერსად გაექცევით. გახსოვდეთ, რომ კომპიუტერის ეკრანს მიღმა ადამიანებს ერთმანეთთან გაცილებით მეტი საერთო აქვთ, ვიდრე სოციალურ ქსელებში.

• ბედნიერება დანიშნულების პუნქტი არ არის, რომლამდეც აუცილებლად უნდა მიხვიდეთ


ადამიანების უბედურების უმთავრეს მიზეზს ბედნიერების არასწორი ხედვა წარმოადგენს. მათი უდიდესი ნაწილი თვლის, რომ ბედნიერება დანიშნულების ადგილია, რომლამდეც აუცილებლად უნდა მივიდნენ. როგორ ფიქრობთ, სად შეიძლება ბედნიერება იპოვოთ? თუ ჩათვლით, რომ მას რომელიმე კონკრეტულ ადგილას იპოვით, ძალიან ცდებით. გახსოვდეთ, ბედნიერება ყოველდღიურად უნდა განიცადოთ. მისი პოვნა ყველგან და ყველაფერში შეგიძლიათ. ადამიანები ბედნიერებას სხვა დიდ გრძნობებთან ერთად განიცდიან, როგორებიცაა შიში, მღელვარება, სიყვარული, სიძულვილი, მრისხანება ან მარტოსულობა. ცხოვრება უამრავ შესაძლებლობას გაძლევთ, რომელთა დახმარებით ბედნიერების პოვნას აუცილებლად შეძლებთ. თავგასავლებით სავსე მოგზაურობაში, რომელსაც სიცოცხლე ჰქვია, ბედნიერებას მარტივად იპოვით. მთავარია, ამისთვის მზად იყოთ! 

მომზადებულია littlethings.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

- როდესაც ბავშვი გამუდმებით უხეშობს, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

ზოგადად ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. როდესაც პრობლემურ ქცევასთან გვაქვს საქმე, ამ შემთხვევაში, ბავშვის გამუდმებულ უხეშობასთან და ხშირად მეორდება შემანარჩუნებელი შედეგი, ანუ განმტკიცება, გამორიცხულია ამ ქცევას არ ჰქონდეს წინაპირობა. ქცევათმეცნიერება (ბიჰევიორიზმი) ყველაზე ეფექტურად გვეხმარება ქცევის მართვაში, ხოლო ქცევის მომავალში გამოვლენას და დასწავლას განაპირობებს შედეგები, რომლებიც მოსდევს მას. ანუ შედეგი, რომელიც იწვევს ქცევის გამოვლენის ზრდას. თუკი ბავშვი უხეშობით, ფიზიკური აგრესიით, ყვირილით არასასურველი ქცევით აღწევს სასურველს მაგალითად:

  1. სასიამოვნო სტიმულის მიღება - მაღაზიაში უნდოდა კანფეტი, არ ყიდულობდნენ, მან იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: მიიღო სასურველი და უყიდეს;
  2. არასასიამოვნოს თავიდან არიდება - არ უნდა დაყრილი სათამაშოების ალაგება. იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: დავალება არ შეასრულა, ოღონდ დამშვიდებულიყო და ამ დავალების შესრულება აღარ მოსთხოვეს.

შესაძლოა და ხშირია ეს იყოს ყურადღების მიღებისთვის გამოვლენილი ქცევა ან სხვისი ყურადღების თავიდან აცილებისთვის. იმისათვის, რომ გავიგოთ ქცევის ფუნქცია და შედეგის მასზე ზემოქმედება, სპეციალისტები პრობლემური ქცევის დროს ვაგროვებთ და მშობელსაც ვთხოვთ ABC (Antecedent-Behavior-Consequence - წინაპირობა, ქცევა, შედეგი) მონაცემების შეგროვებას და შემდგომ ამ მონცემების ნიადაგზე გარკვეული სტრატეგიების დასახვას.

ქცევას თუ არ ექნება ის შედეგი, რისთვისაც ხორციელდება, ადრე თუ გვიან ჩაქრება და საბოლოოდ გაქრება. შესაძლოა, გარკვეული პერიოდი ქცევისაფეთქება გამოიწვიოს, მაგრამ საბოლოოდ, მაინც გაქრება. თუმცა, უნდა გავითვალისწინოთ ინდივიდუალიზმი, რომელიც ასევე გააჩნია ქცევას. ძველი და ჩვევაში გადასული ქცევის გაქრობა რთულია, ახლის გაცილებით მარტივი. შესაბამისად, მშობელი უნდა ეცადოს გაარკვიოს რა არის წინაპირობა აღნიშნული ქცევების და რა მოყვება, რა ინარჩუნებს მათ. თუკი თავად ვერ ახერხებს და უჭირს გამკლავება, მაშინ უნდა მიმართოს სპეციალისტს. მოდით, კიდევ ერთხელ ჩამოვთვალოთ რა შეიძლება იყოს აღნიშნული ქცევის განხორციელების მიზეზები: 

1. სასურველის მიღება;

2. იმპულსურობა;

3. ყურადღების მიპყრობა;

4. არახელსაყრელი გარემო;

5. იმიტირება (მიბაძვა) ოჯახის წევრის, მულტფილმის გმირის და ა.შ.;

6. თავდაცვა;

7. უნარების ნაკლებობა ( არ იცის როგორ მოითხოვოს რაიმე ან ლექსიკური მარაგი არ აქვს);

8. სტრესი (ოჯახის სირთულეები);

9. ემოციური ფონი (იმედგაცრუება, ყურადღების ნაკლებობა);

10. ფიზიოლოგიური მდგომარეობა, რუტინის დარღვევა, უძილობა, შიმშილი.

- რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება?

- იმ მომენტში არ ამახვილებთ ყურადღებას, არ ეჩხუბებით, არ ავლენთ საპასუხო აგრესიას, არ იცინით, არ ახალისებთ. როდესაც ქცევის გამოვლენა დასრულდება, ვასწავლით გამოხატვის სწორ ფორმას (სასურველის მოთხოვნის, არასასურველის თავიდან არიდების და ა.შ). ეს იმ შემთხვევაში თუკი ბავშვს მიმართული მეტყველება ესმის და თუ არა, მაშინ სხვა სტრატეგიების გამოყენება შეგვიძლია, მაგალითად, ალტერნატიული კომუნიკაცია, ჟესტით მოთხოვნა და ა.შ

- რამდენად ეფექტურია, რომ ასეთ დავაიგნოროთ?

რაც შეეხება იგნორს, აღნიშნული სტრატეგია ქცევის გამოყენებით ანალიზში ნამდვილად არსებობს და ჰქვია დაგეგმილი იგნორი, თუმცა, ეს ძალიან დიდი სიფრთხილით უნდა გამოვიყენოთ და მხოლოდ გარკვეულ სიტუაციებში, ისიც სპეციალისტთან შეთანხმებით. უნდა აღვნიშნოთ, რომ ამ დროს ვაიგნორებთ ინდივიდის ქცევას და არა თავად ინდივიდს.

როცა ბავშვი ხდება აგრესიული, ვიწყებთ ძიებას, გვიჩნდება კითხვას რატომ? მშობელმა ყველა გარემოში უნდა გააანალიზოს აღნიშნული ქცევა და თუ ვერ იგებს მიზეზს, მიმართოს სპეცილისტს. მნიშვნელოვანია ერთი აღზრდის სტილი ოჯახში, არასწორია, როდესაც ოჯახის ერთი ან რამოდენიმე წევრი რაღაცას უკრძალავს და სხვები ნებას რთავენ.

- მშობლის მხრიდან, რა სახის კომუნიკაციამ შეიძლება გაამწვავოს მდგომარეობა?

მშობლის მხრიდან აგრესიაზე აგრესიით პასუხმა ერთმნიშვნელოვნად შესაძლოა გაამწვავოს მდგომარეობა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად