Baby Bag

როგორ ავარიდოთ ბავშვს განქორწინებული მშობლების კონფლიქტები

როგორ ავარიდოთ ბავშვს განქორწინებული მშობლების კონფლიქტები

მშობლები, რომლებიც განქორწინებულები არიან, ხშირად გვეკითხებიან, რამდენად აისახება ეს ყველაფერი ბავშვებზე და როგორ უნდა დაიცვან ოქროს შუალედი, რომ ბავშვიც არ დაზარალდეს და დედას და მამას თანაბრად ჰქონდეს საშუალება შვილთან ურთიერთობის.

პირველ რიგში აღსანიშნავია, რომ განქორწინება ძალიან მნიშვნელოვანი პროცესია არა მხოლოდ მეუღლეებისთვის, არამედ ბავშვებისთვისაც. მისი გადატანა როგორც პროცესის, რომელიც ძალიან მნიშვნელოვანი ეტაპის დასრულებას და ახალი, არანაკლებ მნიშვნელოვანის დაწყებას გულისხმობს, რთულია ყველა მხარისთვის.

უმეტეს შემთხვევაში განქორწინების ინიციატორი ერთ-ერთი მეუღლეა, რომელსაც უჭირს თანაცხოვრება გარკვეული მიზეზების გამო და ამჯობინებს ცალკე ყოფნას. განქორწინების პროცესი ზოგჯერ მშვიდად, ზედმეტი სკანდალებისა და აურზაურის გარეშე მიმდინარეობს, ზოგჯერ კი არის შემთხვევები, როდესაც ერთ-ერთი მეუღლე წინააღმდეგია და განქორწინება დიდ, დაუსრულებელ და მტკივნეულ პროცესად გადაიქცევა ხოლმე. ასეთ დროს, როგორც წესი, ყველაზე მეტად ბავშვები ზარალდებიან.

იმისთვის, რომ ბავშვისთვის განქორწინება ნაკლებად მტკივნეული აღმოჩნდეს, მშობლები უნდა დარწმუნდნენ, რომ გააზრებულად დგამენ ამ ნაბიჯს და გადაწყვეტილება მართებულად აქვთ მიღებული. უმჯობესია ბავშვმა ამ სიახლის შესახებ ორივე მშობლისგან ერთად გაიგოს, საბოლოო გადაწყვეტილებას მიღების შემდეგ. ზოგჯერ ხდება, რომ დაუსრულებელი კონფლიქტების ფონზე გაუკონტროლებლად აძახებენ მშობლები ერთმანეთს "გაგშორდები’’-ს და ამის შემსწრე ბავშვებიც არიან. პატარებს ეგოცენტრული ბუნების გამო ხშირად დანაშაულის განცდა უჩნდებათ, ჰგონიათ, რომ არ არიან საკმარისად კარგები და ამის გამო ჩხუბობენ მშობლები. სამწუხარო ფაქტია, მაგრამ მშობლები ზოგჯერ ბავშვებით მანიპულირებასაც ცდილობენ და კონფლიქტში რთავენ მათ. მაგ: სიტუაცია, როდესაც ერთ-ერთი მათგანი ცდილობს ბავშვი მეორეს წინააღმდეგ განაწყოს და ამით მეუღლის ყურადღება მიიქციოს და ა.შ. შედეგად ვიღებთ გაღიზიანებულ და კონფლიქტურ მშობლებთან ერთად ბავშვებს, რომლებსაც ფსიქოლოგიური პრობლემები უჩნდებათ და საჭიროებენ დახმარებას.
არანაკლებ საფრთხილო და საყურადღებოა უკვე გადაწყვეტილების მიღების შემდგომი ეტაპი, მეურვეობის საკითხი. სად იცხოვრებენ ბავშვები, როგორ მოხდება დროის გადანაწილება მშობლებს შორის, საცხოვრებელი ადგილის შეცვლა და ა.შ.

კონფლიქტის ფონზე განქორწინების დროს, როგორც წესი სასამართლო, წყვეტს მეურვეობის საკითხს და კონკრეტული პირობების მიღება უწევთ მშობლებს.
არაა გამართლებული ბავშვს ჰკითხოს მშობელმა ან მის გარშემო მყოფმა ზრდასრულმა ადამიანმა - თავად მას ვისთან ურჩევნია ცხოვრება, იქიდან გამომდინარე, რომ ბავშვი სიყვარულს და პასუხისმგებლობას ორივე მშობლის მიმართ გრძნობს, ამ არჩევანის გაკეთებით შესაძლოა მას ტრავმა მივაყენოთ. ანუ ავირჩიო ერთი - ბავშვისთვის გაუცნობიერებლად ნიშნავს უარი ვთქვა მეორეზე. ბავშვს ორივე მშობელი უყვარს, ამიტომ ისედაც რთულ ემოციურ ფონს ამით ნუღარ დავუმძიმებთ.

ძალიან კარგია, როდესაც მშობლებს ცივილური ურთიერთობა აქვთ ერთამეთთან და მარტივად აგვარებენ ისეთ საკითხებს, როგორიცაა დღესასწაულებზე ბავშვები ვისთან იქნებიან, არდადეგებს რომელ მშობელთან გაატარებენ და ა.შ.

ნებისმიერ შემეთხვევაში მშობლებს უნდა ახსოვდეთ, რომ ბავშვებისათვის აუცილებელია მოსიყვარულე გარემო, სადაც ექნებათ სტაბილურობის განცდა და რეჟიმი. განქორწინების დროს სტაბილურობის განცდა ისედაც სუსტდება და ხშირია შემთხვევები, როდესაც ბავშვებს ერღვევათ სკოლის ან ბაღის რეჟიმი. მიზეზი ბევრი შეიძლება იყოს, მაგრამ ყველაზე ხშირი ადგილსამყოფელის შეცვლა ან მშობლების შეუთანხმებლობაა. იმის მიუხედევად, რომ ისინი ერთად აღარ არიან, მაინც შეთანხმებულად უნდა მოქმედებდნენ და გადაწყვეტილებას ერთად, ბავშვის ინტერესების მაქსიმალური გათვალისწინებით იღებდნენ. შეიძლება არ ეთანხმებოდნენ მშობლები ერთამნეთს, მაგრამ ეს პატარამ არ უნდა იგრძნოს. ბავშვებისთვის ემოციური კეთილდღეობის გარდა განათლება და სოციალურ გარემოში რეაბილიტაცია უმნიშვნელოვანესია.

ავტორი: ქეთი მესხიშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი?

რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი?
რა დადებითი ზეგავლენა აქვს მშობლების მიერ ჩვილებისთვის წიგნების წაკითხვას, რა სახის წიგნები შევარჩიოთ და როგორი უნდა იყოს ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალი? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტ სოფო მელაძეს ესაუბრა. 

- სოფო, რომელი თვიდან უნდა დავუწყოთ პატარებს წიგნის კითხვა?

- მშობელს შვილისთვის წიგნის გამოყენება და მისი წაკითხვა არა მხოლოდ ადრეულ ჩვილობაში შეუძლია, არამედ ორსულობის დროსაც კი. მოგეხსენებათ, ორსულები ხშირად ასმენინებენ პატარებს ​კლასიკურ მუსიკასაც. ბავშვი მუცელშიც ასხვავებს დედის ხმას და ხმაურს ერთმანეთისგან, შესაბამისად, ჩვენ ბავშვის მუცლადყოფნის პერიოდშიც შეგვიძლია წიგნის ემოციურად და საინტერესოდ წაკითხვა მათთვის. ეს ძალიან სასარგებლო პროცედურაა ნაყოფისთვის. პატარა მუცლადყოფნისას უკვე იწყებს ადრეული სოციალური უნარების და ურთიერთობების ჩამოყალიბებას დედასთან, ხმები და ემოციები ახდენს ნაყოფის რეფლექსების და რეაქციების სტიმულირებას. ბავშვი დაბადებამდე მეტ-ნაკლებად ახდენს ადაპტირებას გარემოსთან, მცირდება შფოთვა. რაც შეეხება ჩვილობის პირველ 2 თვეს, ამ დროს რეკომენდებულია სპეციფიკური წიგნების გამოყენება, ეს არის მკვეთრი კონტრასტის მქონე შავ-თეთრი გამოსახულებები. ამ თემაზე ძალიან საინტერესო აქტივობები ჰქონდა იტალიელ ექიმს და პედაგოგს, ​მარია მო​ნტესორის. მისი აზრით, მსგავსი შავ-თეთრი გამოსახულების მქონე ნახატები ეხმარება ბავშვს მზერის ფიქსაციაში, კონცენტრაციის გაუმჯობესებაში. ასევე, მნიშვნელოვანია გავითვალისწინოთ პირველი ორი თვე, როცა ბავშვის მხედველობა მეტ-ნაკლებად ჩამოყალიბების პროცესშია, ჩვილი გამოსახულებებს ხედავს 20-25 სმ-ის მოშორებით.

2-4 თვემდე კი შეგვიძლია ღია, ნათელი ფერების მქონე წიგნების გამოყენება, სადაც მარტივი ილუსტრაციებია. აქ მთავარია, არა წიგნის შინაარსი, არამედ მისი ემოციურად გამოხმოვანება, რომელიც მიიქცევს ჩვილის ყურადღებას და კომუნიკაციას დაამყარებს შენთან, თუნდაც გაღიმებით ან თვალით კონაქტით.

- რა დადებითი ზეგავლენა აქვს ამ პროცესს?

- გარდა იმისა, რომ კითხვის პროცესი ასტიმულირებას, როგორც ბავშვის ვიზუალურ, ასევე სმენით უნარებს, ამასთან მეტყველების ერთ-ერთი ძლიერი მასტიმულირებელი საშუალებაა. გავიმეოროთ ის სიტყვები, დავასახელოთ ის საგნები, რაც დედამ გვანახა წიგნში ან წაგვიკითხა. ასევე იწვევს კრეატიულობის და წარმოსახვითი უნარების განვითარებას. სხვადასხვა სიუჟეტის წიგნი ხელს უწყობს სოციალურ-ემოციური უნარების განვითარებას ბავშვებში, ემპათიის თუ სხვადასხვა ემოციის განცდის ხელშეწყობას, ბოლოს სოციალური როლების ჩამოყალიბებასა და გააზრებას.

- ზოგადად, ძილის წინ წიგნის კითხვის რიტუალზე რომ ვისაუბროთ...

- ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ძილის წინ გვქონდეს გამოყოფილი გარკვეული დრო, როცა ბავშვთან ერთად წიგნს დავათვალიერებთ, გავახმოვანებთ და წავიკითხავთ. მნიშვნელოვანია, რომ ძილის წინ წასაკითხი წიგნები იყოს მშვიდი, სახალისო და ნაკლებად აქტიური. წიგნის კითხვის ან დათვალიერების პროცესი ერთ-ერთი სტრესის და შფოთვის შემამცირებელი აქტივობაა. ამ დროს ბავშვის სხეული და ორგანიზმი მოდუნებულია და კარგ წინაპირობას ქმნის მშვიდი ძილისთვის, ანუ ხელს უწყობს ძილის რუტინას.

ასევე, მე ხშირად მესმის, რომ, როცა ბავშვი 1 წლის ან მეტისაა, უფრო მოძრავია, დღის მანძილზე რთულია მისი წიგნთან გაჩერება, უფრო მოტორული და მოძრავი თამაშები ურჩევნია, შესაბამისად, დედები ვეღარ ახერხებენ წიგნის კითხვის რუტინაში ჩართვას. ძილის წინ კი კითხვა ხელს შეუწყობს მის აქტიურად ჩართულობას ბავშვის ცხოვრებაში.

- როგორი წიგნები შევარჩიოთ ამ ასაკისთვის?

- როგორც აღვნიშნე, ორსულობის დროს ყურადღება მივაქციოთ ხმებს და ემოციებს, ნაკლებად ნახატებს, რადგან ბავშვი ფიზიკურად ამას ვერ დაინახავს.

როცა ჩვილი 1-2 თვისაა, გამოვიყენოთ სპეციფიკური კონტრასტული შავ-თეთრი გამოსახულებების მქონე ნახატები და მოვათავსოთ იგი მისგან 20-25 სმ-ის მოშორებით;

2-4 თვემდე მაქსიმალურად ჩავრთოთ სხვადასხვა ფერი, ფორმა;

ასევე 0-2 წლამდე ბავშვისთვის სენსომოტორული სტადიაა. ამ დროს ბავშვი მოტორულად ანუ მოქმედებით და სენსორული არხების საშუალებით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა თუ შეხება საგნებთან, შეიმეცნებს მის გარშემო არსებულ სამყაროს, შესაბამისად, მაქსიმალურად ჩავრთოთ სენსორული სტიმულები თამაშებში. ვუყიდოთ წიგნები, სადაც სხვადასხვა ტექსტურაა გამოყენებული, მაგალითად, კატა ილუსტრირებულია ნატურალური ღუნღულა ბეწვით, სადაც ასევე იქნება ხაოიანი თუ რბილი მასალები. ვუყიდოთ ისეთი წიგნები, რომლებსაც სპეციალური ზედაპირი აქვს პირში ჩასადებად, წყალში დასასველებლად თუ ხელის მოჭიდებისთვის;

1-2 წლამდე ბავშვი უკვე იაზრებს, რომ წიგნებში გახმოვანებული სიტყვები და საგნები რაღაცას ნიშნავს და შეესაბამება მის გარშემო არსებულ გარემოს. შეგიძლიათ გამოიყენოთ ნივთების დასახელებისთვის თითის დადება, ხან მან დაადოს თითი, ხან - თქვენ. ასევე წიგნებზე გამოსახული ცხოველების იმიტირება: ხშირად შეჩერდით და დაუსვით მარტივი კითხვები, ეცადეთ აქტიურად ჩართოთ პროცესში და ხელი შეუწყვეთ მისი ლექსიკური მარაგის გამდიდრებას.

- ერთი და იგივე წიგნების წაკითხვა სჯობს თუ განსხვავებულის?

- არაა საჭირო ძალიან ბევრი და განსხვავებული წიგნი, 2-3 წიგნიც საკმარისი იქნება. ბავშვს შესაძლოა, ამ პერიოდში ჰქონდეს რომელიმე საყვარელი წიგნი, რომელთან ურთიერთობაც განსაკუთრებულ სიამოვნებას ანიჭებს. არ დავუშალოთ, დაიმახსოვრეთ ერთი წიგნიც კი ძალიან ბევრი ფუნქციით, უნარის განსავითარებლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ. ბავშვს უყვარს გამეორება, როცა რომელიმე ილუსტრაციას ან ამბავს კარგად აითვისებს, ეს ზრდის მათში კომპეტენტურობის და თავდაჯერებულობის განცდას.

- პატარები ხშირად წიგნების ფურცლებს ხევენ, დავუშალოთ ეს ქცევა თუ ამით იწყება მათი კონტაქტი წიგნებთან? როგორ ავუხსნათ, რომ ეს არ არის სწორი საქციელი?

- კი წიგნის ფურცვლა, მისი დახევა და თუნდაც პირში ჩადება ბავშვის წიგნთან ურთიერთობის პირველი მცდელობაა. ზემოთ ვახსენე, ზუსტად ეს არის სენსომოტორული სტადია. შეგრძნებებით ცდილობს გაიგოს, რა არის წიგნი, რა არის ფურცელი, იხევა და თუ აქვს ხმა გახევის პროცესში. მოსწონს შეხება და შეგრძნება, თუ როგორი ზედაპირი აქვს ფურცელს. უფრო მოზრდილ ასაკში კი შეგვიძლია დახევის სურვილი წიგნის მაგივრად ფერადი ქაღალდების გამოყენებით ჩავანაცვლოთ და ჩავრთოთ ეს რაიმე თამაშში. ასევე სხვადასხვა ტექსტურის და მასალის გამოყენებით ვათამაშოთ ბავშვი. ვითამაშოთ ბევრი მოტორული თამაში და ასე დავტვირთოთ მისი ტაქტილური თუ მოტორული მოხოვნილებები. გვქონდეს წიგნის კუთხე, სადაც ლამაზად დავალაგებთ და მოვუვლით წიგნებს. საჭიროა ვაჩვენოთ ბავშვს, რომ წიგნებს ვუფრთხილდებით.

- ხმოვან წიგნებზეც რომ ვისაუბროთ. სჯობს თავად წავუკითხოთ, თუ ხმოვანი წიგნებიც იმავე ფუნქციის მატარებელია?

- ჩვილობის დროს ძალიან მნიშვნელოვანია მშობლის ხმა, მისი კომუნიკაცია ბავშვთან და ჩართულობა. ეს ბავშვში აყალიბებს ნდობის და უსაფრთხოების განცდას. მნიშვნელოვანია, მშობელი თავად ესაუბრებოდეს პატარას. ერიკ ერიქსონის ფსიქოსოციალური განვითარების თეორიაც ამაზე უსვამს ხაზს, 0-1,5 ასაკამდე ბავშვს უვითარდება სამყაროს მიმართ ნდობა/უნდობლობის სტადია, რაც შემდგომში განაპირობებს მის პოზიტიურ ურთიერთდამოკიდებულებას სამყაროსთან თუ პირიქით შფოთვის დონეს. ამ პერიოდში, ასევე ვითარდება მშობლისადმი ბუნებრივი მიჯაჭვულობა, რომელიც უზრუნველჰყოფს მას საკვებით, უსაფრთხოების განცდით თუ ფიზიკური სიახლოვით. ამ ყველაფრის დეფიციტი იწვევს მისი შფოთვის დონის აწევას. აი, უკვე 18 თვიდან შეგვიძლია აქტიურად გამოვიყენოთ ყველანაირი ტიპის ხმოვანი სათამაშოები თუ წიგნები და მათი საშუალებით მაქსიმალურად შევუწყოთ ხელი მეტყველების სტიმულირებას. 

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად