რა გავითვალისწინოთ ჩვილების კვებასთან დაკავშირებით და რომელი თვიდან რა პროდუქტი შევიტანოთ პატარას რაციონში? - ამ და სხვა აქტუალურ საკითხებზე MomsEdu.ge პედიატრიის რეზიდენტ და სასწრაფო პედიატრის უმცროს ექიმ - ნინო ვარდოსანიძეს ესაუბრა.
- ქალბატონო ნინო, რა გავითვალისწინოთ ჩვილის კვების გეგმის შედგენისას?
- პედიატრები ყოველთვის ხაზს ვუსვამთ და წინ ვაყენებთ ექსკლუზიურად ძუძუთი კვებას. ეს იმას ნიშნავს, რომ ბავშვი უპირველესად უნდა იკვებებოდეს დედის რძით. ძალიან იშვიათია ხოლმე, როდესაც წინააღმდეგ ნაჩვენებია დედის რძით ბავშვის გამოკვება. მაგალითად, თუ არის მკერდის აბსცესი ან ქრონიკული პათოლოგია, ამ დროს ხანდახან წინააღმდეგ ნაჩვენებია ძუძუთი კვება. სხვა შემთხვევაში კი, ფაქტობრივად, არ გააჩნია ძუძუთი კვებას რაიმე წინააღმდეგ ჩვენება. რაც შეეხება შემდგომ ასაკს, თუ ბავშვი არის ბუნებრივ კვებაზე და ნამატი ნორმალურია, დაახლოებით 6 თვიდან შემოგვაქვს კვების რაციონში სხვადასხვა პროდუქტი. თუ ბავშვი არის ხელოვნურ კვებაზე, სასურველია 4 თვის ასაკიდან შემოვიტანოთ საკვები პროდუქტები ბავშვის კვების რაციონში.
პირველ რიგში, მე მაინც ვურჩევ, რომ დაიწყონ ბოსტნეულის ფაფებით, რადგან, როცა იწყებენ ხილის ფაფებით, შემდეგ ბოსტნეულს ვეღარ იღებენ ხოლმე იმიტომ, რომ ხილის ფაფები არის მეტად ტკბილი. აუცილებლად ვიწყებთ ფაფისებრი კონსისტენციით. დედის რძე არის მაქსიმალურად თხიერი კონსისტენციის, ამიტომ ნელ-ნელა უნდა შევცვალოთ საკვების კონსისტენცია, რომ ნელ-ნელა მიეჩვიოს ბავშვი ამის მონელებას და დაღეჭვას. რძის პროდუქტებიდან აუცილებლად შემოგვაქვს ხაჭო, 6-7 თვის ასაკიდან უნდა იყოს ეს პროდუქტი ბავშვის კვების რაციონზე ადაპტირებული. არავითარ შემთხვევაში არ უნდა იყოს სოფლის ხაჭო, რომელიც რაღაც კომპონენტებით მდიდარია, მაგრამ ამასთანავე შესაძლოა, გახდეს ბავშვისთვის რთულად გადასამუშავებელი. რა თქმა უნდა, რძეს სუფთა სახით არ ვაძლევთ, მინიმუმ წლამდე, თუმცა ამერიკელებს უწერიათ, რომ ზოგადად ყველანაირი დიდების საკვები უმჯობესია, არ მივცეთ 2 წლამდე. რა თქმა უნდა, თავი უნდა შევიკავოთ ალერგიული საკვებისგან, როგორიცაა მაგალითად თაფლი, რომელსაც წლამდე ასაკში ალერგიის გამოწვევის რისკი აქვს. ხორცი შემოდის 6-7 თვის ასაკიდან, შემდგომ ემატება თევზი და ასე შემდეგ.
რაც შეეხება მოზრდილ ასაკს, აქ უკვე სადღაც 1 წლიდან შეგვიძლია მივცეთ ბავშვს მოზრდილი ადამიანისთვის განკუთვნილი საკვები, მაგრამ ეს უნდა იყოს დაბალანსებული საშუალო რაოდენობის მარილით, ცხიმით. არავითარ შემთხვევაში არ უნდა იყოს გამოყენებული მარგარინი, თუ ამის აუცილებლობაა, შეიძლება გამოვიყენოთ კარაქი. ხანდახან შესაძლოა, რჩევის სახით კალორაჟის მოსამატებლად ვურჩიოთ ზეთის ან კარაქის დამატება რაციონში, როცა წონის პრობლემაა, მაგრამ რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, ბავშვის საკვები ყველა შემთხვევაში უნდა იყოს ყველა კომპონენტით მდიდარი მიკრო და მაკრო ნუტრიენტებით. თანამედროვე მედიცინაში არსად არ წერია, რომ უნდა მივცეთ ბავშვს დამატებით ვიტამინი ან მინერალი იმ შემთხვევის გარდა, თუ რაიმე სახის დეფიციტია დადგენილი. ბავშვმა ყველაფერი უნდა მიიღოს საკვებიდან ბუნებრივი გზებით იმიტომ, რომ ამ დროს არის სწორედ ყვეელაზე კარგი შეწოვა და გადამუშავებაც. ერთადერთი არის D ვიტამინი, რომელიც უნდა მივცეთ ბავშვს ხელოვნურად, რადგან ენდემურად საქართველოში ამის დეფიციტი დგინდება.
- ვაჭამოთ პატარას მოთხოვნის მიხედვით, თუ რეჟიმის დაცვით?
- პირველი 2 თვის გამავლობაში ბუნებრივ კვებაზე მყოფი ბავშვებისთვის მოწოდებული არ არის, ამ პერიოდში ისინი ნელ-ნელა თვითონ აყალიბებენ რეჟიმს. უხეშად რომ ვთქვათ, წლამდე ასაკის ბავშვი 1 ლიტრამდე საკვებს უნდა იღებდეს დღე-ღამის განმავლობაში, ეს უნდა იყოს გადანაწილებული. თავიდან შეიძლება კვებებს შორის შუალედი იყოს 3-3.5 საათი, დროთა განმავლობაში იცვლება. სადღაც 6 თვიდან 6-ჯერად კვებაზე გადაგვყავს, მერე უკვე 5-ჯერადზე და ასე ნელ-ნელა ვამცირებთ ჯერადობას და ვზრდით რაოდენობას. თუმცა პირველადად, სადღაც საშუალოდ 60-80 მლტ-მდე იკვებებიან ბავშვები და ნელ-ნელა ესეც იზრდება. დედის რძის შემთხვევაში ამის დათვლა რთულია, თუ არ იწველის დედა და ბოთლით არ აჭმევს. რაც შეეხება ხელოვნურს, ამ დროს აუცილებელია რეჟიმის დაცვა, ვინაიდან ხელოვნური საკვები დედის რძესთან შედარებით რთულად გადასამუშავებელია. ამ შემთხვევაში მაინც კარგია 3-3.5 საათის შუალედის დაცვა. დღის შემთხვევაში არ უნდა იყოს 4 სთ-ზე მეტი, ღამე 6 სთ-ზე მეტი.
- როგორ ვაჭამოთ ჩვილებს მარტივად?
- ხშირ შემთხვევაში ბუნებრივ კვებაზე მყოფი ბავშვების მშობლებისგან მოვისმინოთ, რომ ბავშვი არ წოვს ან ბავშვს არ ჰყოფნის რძე. ხშირად არის ხოლმე, რომ ბავშვს ასეთ დროს არასწორ პოზიციაში კვებავენ. ბავშვი უნდა იყოს სიგრძივად, სწორად, ჰორიზონტალურად, არ უნდა იყოს მოხრილი, არ უნდა იყოს დისკომფორტის ზონაში. ბავშვის სახე აუცილებლად უნდა იყოს მკერდისკენ მოტრიალებული სრულიად, ნიკაპი უნდა იყოს მობჯენილი ძუძუზე და რაც ყველაზე მთავარია, რაც დედების 90%-ს ეშლება, ძუძუს თავი კი არა,ძუძუს დვრილი უნდა იყოს ბავშვის პირში მოთავსებული. იქიდან გამომდინარე, რომ ძუძუს თავში არ არის სადინრები, რომლიდანაც შეიძლება ძუძუს წოვის აქტი დასტიმულირდეს. მნიშვნელოვანია ერთი ფაქტორიც, აუცილებელია ქვედა ტუჩი იყოს გადმოტრიალებული. ეს ხდება მაშინ, როცა სწორად უდევს ბავშვს ძუძუ. ასევე მნიშვნელოვანია, რომ ლოყები არ მონაწილეობდეს წოვის აქტში. რაც შეხება ბოთლით კვებას, აქ მნიშვნელოვანია, თუ როგორია ბოთლი. თუ ბავშვი სწრაფად ჭამს, სასურველია, დავასვენოთ, წამოვაყენოთ, ცოტა ხანი ვერტიკალურ პოზაში დავიჭიროთ, რომ „ამოაბოყინოს“. როცა ბავშვი სწრაფად ჭამს, ის ყლაპავს დიდი რაოდენობით ჰაერს და თუ არ გათავისუფლდა ამისგან აქვს ძალიან დიდი დისომფორტი. აქედან გამომდინარე, ეს შესვენებაც ძალიან მნიშვნელოვანია. რაც შეეხება ბოთლს, არ არის მოწოდებული წოლის დროს კვება, ყოველთვის ჯობია, ხელში გვეჭიროს და შევასვენოთ საჭიროების შემთხვევაში. აუცილებელია, შევხედოთ ბოთლის თავს, იქიდან გამომდინარე, რომ ზოგჯერ ბოთლიდან, რომლის საწოვარას ძალიან დიდი ხვრელი აქვს, ძალიან სწრაფად გადმოდის რძე, ამის გადაყლაპვა და მონელება ბავშვებს უჭირთ და მერე ხშირია ხოლმე წამოქაფებები, ამიტომ მნიშვნელოვანია ბოთლის სწორი შერჩევა. ასევე მნიშვნელოვანია, თუ ბავშვს აქვს თანდაყოლილი დეფექტი, ტუჩის ან სასის ნაპრალი, ასეთ დროს არსებობს სპეციალური საწოვრები, რომლებიც უნდა გამოვიყენოთ. აუცილებელია ასევე ტემპერატურის დარეგულირება სანამ ბავშვს გამოვკვებავთ. რაც შეეხება 1 წლიდან, აქ უკვე დიდების მაგიდასთან უნდა ვკვებოთ ბავშვები კოვზით, ჩანგლით და ასე შემდეგ.
ესაუბრა თამთა შერმაზანაშვილი
შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 https://www.facebook.com/babybag.momsedu.ge
R.
წაიკითხეთ სრულად
