Baby Bag

როგორ მივაჩვიოთ ბავშვი დამოუკიდებლობას

როგორ მივაჩვიოთ ბავშვი დამოუკიდებლობას
ბავშვებში დამოუკიდებელი უნარების განვითარების ხელშეწყობას მშობლები, როგორც წესი, არ ჩქარობენ, რადგან თვლიან, რომ მოზრდილობის ხანამდე ჯერ კიდევ ბევრი დროა და ამ მხრივ საჩქარო არაფერია, თუმცა რაც უფრო ნაადრევ ასაკში ასწავლით თქვენს შვილებს ორ ფეხზე მყარად დგომას, მით უფრო დაეხმარებით დამოუკიდებელ და წარმატებულ ადამიანებად​ ჩამოყალიბებაში.

გამონახეთ დრო სწავლებისთვის

მცირეწლოვან შვილს მოზრდილი ადამიანის მსგავსად თუ მოექცევით, ის თავს მეტად თავდაჯერებულად და დამოუკიდებლად იგრძნობს. მიეცით თქვენს შვილს ახალ-ახალი დავალებები, თქვენს მაგალითზე ასწავლეთ, როგორ უნდა იქცეოდეს ზრდასრული ადამიანი. ზრდასრულობა მის პროფესიად უნდა აქციოთ. დავალებები, რომლებსაც თქვენს შვილს მისცემთ, თქვენთვის ძალიან მარტივად შესასრულებელი აქტივობა უნდა იყოს, რომელიც ბავშვისთვის მეტისმეტად რთული არ იქნება. ასწავლეთ ბავშვს საკუთარი სათამაშო სივრცის მოწესრიგება, თავისი ჭუჭყიანი ტანსაცმლის სპეციალურ ყუთში მოთავსება. შედარებით მოზრდილ ასაკში კი სასადილო მაგიდის მოწესრიგებას და საკუთარი ჭურჭლის გასუფთავებასაც უნდა მიაჩვიოთ.

ხაზი გაუსვით ბავშვის მიღწევებს

სწავლების პროცესში, შესაძლოა, თქვენთვის სასურველი შედეგი ვერ მიიღოთ, მაგრამ ამის გამო ბავშვს ნუ გაკიცხავთ. ხაზი გაუსვით მის ნებისმიერ მიღწევას, თუნდაც სრულიად უმნიშვნელოს. ასე ბავშვს წაახალისებთ და მას მოტივაციის გაზრდაში დაეხმარებით. შეაქეთ თქვენი შვილი, თუ ხილის წვენს დამოუკიდებლად ჩაასხამს ჭიქაში და თქვენი დახმარების გარეშე დალევს. თქვენგან დადებითი შეფასების მოსმენის შემდეგ ბავშვი საკუთარი თავისადმი მეტი ნდობითა და პატივისცემით განეწყობა.

მიეცით ბავშვს არჩევანის გაკეთების უფლება

დამოუკიდებლობა ადამიანს საკუთარი არჩევანის გაკეთების უფლებას აძლევს. მშობელმა ბავშვს აუცილებლად უნდა აგრძნობინოს, რომ მას გადაწყვეტილების მიღება თავად შეუძლია. ჰკითხეთ თქვენს შვილს, რის მირთმევას ისურვებდა სადილად: ყველიანი მაკარონის თუ არაქისის კარაქისა და ჟელესი? ბავშვი ისეთი არჩევანის წინაშე უნდა დააყენოთ, რომ მის მიერ მიღებული ნებისმიერი გადაწყვეტილება თქვენთვის მისაღები იყოს.

ბავშვისთვის დახმარების გაწევა ყოველთვის აუცილებელი სულაც არ არის

არასდროს გაუკეთოთ ბავშვს ისეთი რამ, რისი გაკეთება მას დამოუკიდებლადაც შეუძლია. ნუ შეუკრავთ მას ფეხსაცმლის თასმებს და ნუ ჩააცმევთ ქურთუკს სახლიდან გასვლისას, თუ ის ამ ყველაფრის გაკეთებას თავადაც შეძლებს. თუ ბავშვი დამოუკიდებლად ჩაცმას ვერ ახერხებს, საქმის დაწყებაში დაეხმარეთ, შემდეგ კი ნება მიეცით ჩაცმის პროცესი თავად დაასრულოს. თუ დილით სახლიდან გასვლას ჩქარობთ და იძულებული ხართ ბავშვს ჩაცმაში დაეხმაროთ, ეცადეთ მაღვიძარა 15 წუთით ადრე დააყენოთ, რათა ბავშვს დამოუკიდებლად ჩაცმისთვის საკმარისი დრო მისცეთ.

შეუქმენით ბავშვს კომფორტული გარემო

საკუთარ თავზე დამოუკიდებლად ზრუნვას რომ მიაჩვიოთ, ბავშვისთვის საჭირო და აუცილებელი ნივთები ისეთ ადგილას უნდა დააწყოთ, სადაც მას ხელი მიუწვდება. თეფშები, ბავშვის საჭმელი, ჭიქა, წვენი ან წყალი ისეთ სიმაღლეზე უნდა დაალაგოთ, რომ ბავშვმა საჭმლის მირთმევა ან წყლის დალევა თქვენი დახმარების გარეშე შეძლოს. დააკვირდით მის ქცევას, ეცადეთ ყოველდღიურად გაახალისოთ გარემო, რომელშიც ბავშვი იზრდება. შეუქმენით მას მაქსიმალური კომფორტი, რათა თვითმომსახურება მარტივად შეძლოს.

იპოვეთ დადებითი უარყოფითში

თქვენი შვილის მიერ შეცდომების დაშვებას ტრაგედიად ნუ აქცევთ. შეცდომა პოზიტიურ მოვლენად უნდა აღიქვათ, რომელიც ბავშვს ახალი გამოცდილების შეძენაში ეხმარება. იმის ნაცვლად, რომ ბავშვი შეცდომის გამო გაკიცხოთ, ეცადეთ მასთან ერთად იპოვოთ პრობლემის გადაჭრის სხვა გზა. მიეცით თქვენს შვილს შეცდომების დაშვების უფლება. დამოუკიდებელ ადამიანებს შეცდომები არ აშინებთ.

ერიდეთ პერფექციონიზმს

არასდროს მოთხოვოთ ბავშვს თქვენ მიერ მიცემული დავალებები უნაკლოდ შეასრულოს. თუ ბავშვს პერფექციონისტული მოლოდინებით დატანჯავთ, ის მომავალში უარს იტყვის ახალი გამოწვევების მიღებაზე და უუნარო ადამიანად ჩამოყალიბდება, რომელსაც ყველაფერი აშინებს. თუ თქვენი შვილის მიღწევებით უკმაყოფილო ხართ, იმედგაცრუებას პირდაპირ ნუ გამოხატავთ. ეცადეთ ბავშვის შეცდომებს გაგებით მოეკიდოთ, რადგან მათი გამოსწორება გვიანი არასდროს არის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ჩვენ პატარაობიდანვე უნდა ვასწავლოთ ბავშვებს დაბრკოლებების გადალახვა" - თამარ გაგოშიძე

,,ჩვენ პატარაობიდანვე უნდა ვასწავლოთ ბავშვებს დაბრკოლებების გადალახვა" - თამარ გაგოშიძე

,,​თანამედროვე ბავშვს სჭირდება, რომ საკუთარი თავი დაინახოს ძალიან დიდი რაოდენობის, ზღვა ინფორმაციაში. როდესაც ტვინი გადაწყვის პროცესშია, უბრალოდ, იკეტება და მერე მშობელი გვეუბნება, რომ ბავშვს არაფერი აინტერესებს, არაფერი უნდა. მას სურს, გამოჰყოს პრიორიტეტები, გააკეთოს ანალიზი და ამისთვის სჭირდება დახმარება. მშობელი არ ეხმარება", - ამის შესახებ ნეიროფსიქოლოგმა, თამარ გაგოშიძემ გადაცემაში ,,შუადღე" ისაუბრა. 

,,ჩვენ არ ვუყურებთ არც ერთმანეთს და არც ჩვენს შვილებს. მშობლისთვის მტკივნეულია, როცა აღმოაჩენს, რომ შვილს, რომელიც უნდოდა, მუსიკოსი გამოსულიყო, ნიჭი არ აღმოაჩნდა. ის მაინც ცდილობს, რაღაცნაირად, მაინც ავარჯიშოს ამ მიმართულებით. რისი ნიჭი აქვს, რა აინტერესებს, აი, ამას უნდა დააკვირდე და ამ მხრივ უნდა შეუწყო ხელი. ბედნიერება სწორედ ეს არის, რომ ადამიანს შეუძლია რეალიზაცია, შეუძლია საკუთარი თავის უნარების დანახვა და, ასევე,  მინუსების დანახვა. 

ჩვენ პატარაობიდანვე უნდა ვასწავლოთ ბავშვებს დაბრკოლებების გადალახვა, მათ ბამბებში ვერ გავზრდით. ჩვენ ვცხოვრობთ ამ რეალობაში და ბავშვობიდანვე უნდა ჩამოყალიბდეს მდგრადობა. პატარების ნერვული სისტემა  უნდა მიეჩვიოს, რომ როგორც კი იმედგაცრუება ექნება, ეს როგორ გადალახოს მისაღები გზით, ისე  - რომ გამოხატოს ემოცია, სხვისი ემოციაც გაიგოს, მაგრამ თან გაითვალისწინოს სხვა ადამიანი. ამას სჭირდება ყოველდღიური ვარჯიში", - აღნიშნავს გაგოშიძე და საუბრობს, როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი მაშინ, როდესაც საკუთარი შვილის ყოველდღიურობაში სპეციალისტის ჩარევაა საჭირო. ის ამბობს, რომ ამისთვის ბავშვი წინასწარ უნდა შევამზადოთ. 

,,სწორი მიდგომა, მაგალითად, ასეთია - ბავშვს ეუბნები, რომ არ მოგწონს, როდესაც მეცადინეობასთან დაკავშირებით მუდმივად გაქვთ კონფლიქტი. ან თუ ემოციურ პრობლემებთან გვაქვს საქმე, ეუბნები, რომ ვერ იგებ, როგორ უნდა დაეხმარო და არ გაქვს სურვილი, ყოველთვის კამათობდეთ - ,,მინდა, რომ მხარი დაგიჭირო, მაგრამ არ ვიცი, როგორ". ღიად ეუბნები, რომ საჭიროა სპეციალისტთან საუბარი. სინამდვილეში, ეს მშობელსაც სჭირდება. არ უნდა შეგრცხვეს, რომ ბავშვთან აღიარო არცოდნა, ხანდახან ბოდიშიც უნდა მოუხადო და ამით ასწავლო, რომ შეიძლება, ადამიანს რაიმე შეეშალოს და შემდგომ ბოდიში მოიხადოს. ვუხსნით, რომ ეს თავად გვჭირდება, სპეციალისტმა აგვიხსნას, როგორ დავეხმაროთ ჩვენს შვილს - კარგი იქნება, თუ წავალთ ორივე, ორივეს დაგველაპარაკება, რაღაცებს გაგვაკეთებინებს... ანუ, წინასწარ ვამზადებთ ბავშვს. ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი იმიტომ, რომ გაურკვევლობას ვერც უფროსები ვიტანთ", - ამბობს თამარ გაგოშიძე.

წყარო: ,​,შუადღე"

წაიკითხეთ სრულად