Baby Bag

„უკრაინაში გასროლილი ერთი ტყვია ირიბად ქართველ მოსახლეობასაც მოხვდა,“ - ფსიქიატრი ნინო ოკრიბელაშვილი

„უკრაინაში გასროლილი ერთი ტყვია ირიბად ქართველ მოსახლეობასაც მოხვდა,“ - ფსიქიატრი ნინო ოკრიბელაშვილი

ფსიქიატრმა ნინო ოკრიბელაშვილმა უკრაინაში მიმდინარე ომის მოსალოდნელ მძიმე შედეგებზე ისაუბრა. მისი თქმით, ომის შედეგები მხოლოდ უკრაინაზე არ აისახება და ის სხვა ქვეყნებსაც შეეხება:

„ომი არ შეეხება მხოლოდ ერთ რომელიმე ტერიტორიას. ომის შედეგები აისახება ადამიანების ფსიქიკურ ლადშაფტში. ომის შედეგები არ არის ის რიცხოვნება, თუ რამდენი დაკარგა ერთმა ან მეორე მხარემ. ომის შედეგების აღნუსხვა არ უნდა მოხდეს მხოლოდ ადამიანური რესურსების ან ტექნიკური აპარატების დანაკარგით. გაცილებით დიდია ის შედეგები, რაც ომს მოაქვს. პირველი ტყვია რომ გავარდა საზღვარზე, ის პირველი ტყვია საქართველოსაც ირიბად მოხვდა. ჩვენ გვაქვს ის გამოცდილება, რაც შევიძინეთ 1989 წელს, როდესაც უთანასწორო ომი გვქონდა რუსთაველის გამზირზე, როდესაც ტანკებს ვებრძოდით ჯოხებით, ნიჩბებით, შიშველი ხელებით.“

„როდესაც ვხედავთ პალესტინელ გოგონას, რომელიც ჯარისკაცს ეჩხუბება: „წადი ჩემი ქვეყნიდან,“ როდესაც ვხედავთ ატირებულ უკრაინელ ბავშვს, რომელიც წინ უდგება ომის მთელ შეიარაღებას, ეს ჩვენთვის უცხო არ არის. სწორედ ამიტომ არის ემოციური მძიმე რეაგირება, რადგან ჩვენ გვიცოცხლდება 1989 წელი, 1993 წელი, 2008 წელიც და მის შემდგომ არსებული საომარი თუ რბილი ძალით გამოწვეული შედეგები. პატარა გამარჯვება, სამწუხაროდ, ჩვენი ტიპის ქვეყნისთვის მისაღები არ არის. მორალური გამარჯვება რამდენად მნიშვნელოვანია, ამას ხანდახან ვერ ვაცნობიერებთ. კი, ტერიტორია დავკარგეთ, მაგრამ მორალურად გავიმარჯვეთ. ჩვენ ხუთი დღე გავუძელით ამხელა არმიის შემოტევას. უკრაინაში გასროლილი ერთი ტყვია ირიბად ქართველ მოსახლეობასაც მოხვდა. ომი ძალიან მძიმე გამოცდილებაა, განსაკუთრებით მენტალური პრობლემების კონტექსტში. ჩვენ მოველით იმას, რომ ეს შედეგი იქნება ყველა ჯგუფში. ტრავმა, რომელიც ხდება ომის პერიოდში, ცვლის ხვალინდელი დღის მიმართ დამოკიდებულებას, პიროვნულ განვითარებას. ერთ-ერთი ყველაზე პრობლემური არის ჩვენი ბავშვები. გარდა უკრაინელი ბავშვებისა, ჩვენ ჩვენი ბავშვებიც უნდა დავიცვათ მავნე ზემოქმედებისგან. მაქსიმალურად მოვარიდოთ ბავშვები ტელევიზორს, მძიმე კადრების ჩვენებას. შეშფოთებული მშობელი არ უნდა ნახოს ბავშვმა. თუ მშობელს აქვს პანიკური რეაქციები, გამოუვალობის განცდა და ამაზე ხმამაღლა შვილის თანდასწრებით საუბრობს, ბავშვს საფრთხის განცდა ბევრად უფრო მძიმე აქვს, ვიდრე ზრდასრულ ადამიანს,“- აღნიშნულ საკითხზე ნინო ოკრიბელაშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო:​ „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

შეიძლება დაინტერესდეთ

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ - არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამის გამო სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

,,თავდაპირველად, როდესაც რაიმე ქცევაზე გვაქვს საუბარი მნიშვნელოვანია განვმარტოთ, თუ რა არის ქცევა. ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. ასევე, უნდა გავუსვათ ხაზი, თუ რა არის და რა აღიქმება რთულ ქცევად, რომელთა რიგსაც თქვენს მიერ დასმულ შეკითხვაში მოყვანილი ქცევაც მიეკუთვნება. ამერიკის ფსიქიატრთა ასოციაციის განმარტებით რთული ქცევა არის: ,,ქცევა რომელიც საშიშია ან ხელს უშლის ადამიანს სკოლამდელ, საგანმანათლებლო ან ზრდასრულთა მომსახურების სერვისებში მონაწილეობას და ხშირად საჭიროებს სპეციალური ინტერვენციების შემუშავებას და გამოყენებას.“ აბსოლუტურად ყველა ქცევას აქვს მიზანი, ფუნქცია. აღვნიშნავ იმასაც, რომ ერთი და იგივე ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს სხვადასხვა მიზანი, ფუნქცია. ქცევის წინაპირობები შეიძლება იყოს: იმედგაცრუება, ტკივილი, წყენა, შიში, სენსორული დეზინტეგრაცია, შფოთვა, დაღლა, შიმშილი, კომუნიკაციის სირთულე და ა.შ. “

- როდესაც ბავშვები (ბაღის და სკოლის დაწყებითი კლასის) შიშვლები დადიან ყველას თვალწინ და ამასთან მიმართებით სირცხვილის, მორიდების გრძნობა არ აქვთ. არის თუ არა ეს პრობლემა, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

აღნიშნული ქცევის მიზეზი და ფუნქციაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ შესაძლოა იყოს სხვადასხვა, მაგალითად, გარემო პირობები (სიცხე, ფიზიკური დისკომფორტი) ყურადღების მიპყრობის სურვილი, არასასურველი აქტივობისგან გაქცევის მცდელობა, სექსუალური ქცევა (გახდა მასტურბაციის მიზნით) სენსორული დეზინტეგრაცია და ა.შ.

- როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი?

- ქცევის მართვა არ არის: ყვირილი, მუქარა, სიმკაცრე ან ყველაფრის შესრულება. აღნიშნულ შემთხვევაში უნდა განისაზღვროს თუ რა არის ქცევის ფუნქცია, ასეთ დროს უნდა შეგროვდეს მონაცემი, რომელსაც ჩვენ ქცევითი თერაპევტები ABC მოდელს ვეძახით. ABC ანუ (Antecedent-Behavior-Consequence) წინაპირობა, ქცევა, შედეგი. აქედან გამომდინარე, უნდა განისაზღვროს ქცევის მიზანი, ფუნქცია და შესაბამისად განხორციელდეს მუშაობა. განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალითი, თუკი ჩანაწერის მონაცემებით გამოვლინდა რომ მიზეზი არის სენსორული დეზინტეგრაცია (არ მოსწონს, ვერ ეგუება ტანსაცმლის სტრუქტურას) მაშინ ბავშვი უნდა შეაფასოს სენსორულმა თერაპევტმა, თუ საჭიროება მოითხოვს უნდა დაიწყოს მუშაობა ან მისცეს მშობელს რეკომენდაცია. თუკი მიზეზად გამოვლინდება ყურადღების მიპყრობა, მაგალითად, გაიხადა ტანსაცმელი და ყველა მას უყურებს, ზოგი იცინის, ზოგს უკვირს. მასწავლებელის და მომვლელის ყურადღებაც მისკენაა მიპყრობილი, როცა მანამდე ასეთ ინტერესს მის მიმართ არავინ იჩენდა, (წინაპირობა: ყურადღების მიქცევის სურვილი, ყურადღების ცენტრში ყოფნა. ქცევა: გახდა. შედეგი: მიიქცია ყურადღება, ანუ ქცევამ შედეგი გამოიღო, განმტკიცდადა განმტკიცებული ქცევის მომავალში ხშირად გამოვლენის ალბათობა ძალიან დიდია). განვმეორდები და ვიტყვი რომ გახდის ქცევას შესაძლოა ჰქონდეს ბევრი სხვადასხვა ფუნქცია, მიზანი. რამდენი ინდივიდიცაა იმდენნაირი და განსხვავებული მიზეზი არსებობს, რადგან ყველას გააჩნია ინდივიდუაური მახასიათებლები. ასეთ დროს, სპეციალისტის დაგეგმარებით უნდა გაკეთდეს ჩანაწერები, ქცევითი თერაპევტის რეკომენდაციით დაიგეგმოს სტრატეგია და დაიწყოს ქცევის ჩაქრობაზე მუშაობა. გაეცნოს მშობელს, ასევე ბაღის ან სკოლის პერსონალს, რომ ქცევის გამოვლენის შემთხვევაში ყველამ ერთნაირი მიდგომა იქონიონ. როდესაც ქცევა არ განმტკიცდება, ასე ვთქვათ არ წახალისდება ნელ-ნელა იკლებს და საბოლოოდ კი საერთოდ გაქრება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად